Współczesny człowiek w życiu codziennym wykorzystuje wszystkie zalety chodzenia w pozycji wyprostowanej, nie zastanawiając się nad tą cechą tkwiącą w przedstawicielach jego gatunku biologicznego. Ale to dzięki uwolnieniu przednich kończyn i wyprostowaniu ciała ludzie kiedyś mogli nauczyć się wykonywać dość złożone czynności pracy, bez których niemożliwe byłoby stworzenie wszystkich bogactw cywilizacji.
Istnieje kilka niezależnych hipotez dotyczących tego, kiedy i jak dana osoba stała się wyprostowana. Jeden z nich związany jest z tzw. ochłodzeniem miocenu. Przypuszcza się, że w późnym miocenie powstał na Ziemi surowy klimat z niskimi temperaturami. Obszary lasów tropikalnych, na których żyli przodkowie współczesnego człowieka, przyzwyczajeni do nadrzewnego trybu życia, gwałtownie się zmniejszyły.
Zwolennicy tej hipotezy uważają, że naczelne w rzeczywistości mają tylko jedną szansę na przeżycie - zejść z drzew i przystosować się do trudnych warunków ziemskiej egzystencji. Taka zmiana bezpośrednio przyczyniła się do zmiany budowy ciała naczelnych i charakteru ich ruchu. Stopniowo przodkowie człowieka nauczyli się poruszać po powierzchni ziemi na prostych nogach, bez opierania się na przednich kończynach podczas chodzenia, jak robią to małpy.
Do tej pory szeroko rozpowszechniona jest robotnicza koncepcja powstania lokomocji dwunożnej, której autorem był jeden z twórców marksizmu, Fryderyk Engels. Uważał pracę za decydujący czynnik w przekształceniu małpy człekokształtnej w człowieka. Wyprostowanie ciała i pojawienie się chodu, który nie był charakterystyczny dla zwierząt, Engels tłumaczył potrzebą uwolnienia rąk do wykonywania czynności porodowych.
Rzeczywiście, w pewnym momencie przodkowie człowieka musieli wykonywać bardzo złożone ruchy, na przykład nosić różne przedmioty, zdobywać jedzenie lub wytwarzać prymitywne narzędzia. Stopniowo ręka otrzymała własną specjalizację, a ludzkie ciało wyprostowało się. Równolegle z rozwojem ręki poprawiał się także mózg ludzi prymitywnych, rozwijało się myślenie i formowała mowa.
Podczas ruchu starożytny mężczyzna zaczął polegać tylko na nogach, podczas gdy jego ręce były wolne. To „ulepszenie biologiczne” pozwoliło starożytnym ludziom dokonać ogromnego skoku w rozwoju, na zawsze oddzielając się od świata zwierząt. Upraszczając poglądy Engelsa, można powiedzieć, że chodzenie wyprostowane było konieczne, aby uwolnić ręce do tych spraw, bez których społeczeństwo nie mogłoby istnieć.
Jednak ta teoria, na pierwszy rzut oka logiczna, jest obalana przez jej krytyków przez fakt, że wyprostowane chodzenie, jak ustalili współcześni naukowcy, powstało na długo przed chwilą, gdy człowiek nauczył się wykonywać najbardziej prymitywne narzędzia pracy. Słuszny wydaje się punkt widzenia, zgodnie z którym przejście starożytnych przodków człowieka do postawy wyprostowanej wynika z wielu powiązanych ze sobą czynników biologicznych i społecznych, z których każdy nie może być rozpatrywany w oderwaniu od ogólnego przebiegu ewolucji rasy ludzkiej.
