Windy, które stały się nieodzownym atrybutem nowoczesnych wieżowców, w swoim rozwoju przeszły wielowiekową historię. Już w starożytności ludzie zaczęli używać mechanizmów podnoszących, które ułatwiają pracę, pomagając podnosić ładunki na znaczną wysokość. Nowoczesne windy stały się bardziej niezawodne i wygodne.
Kiedy pojawiły się pierwsze windy?
Najwyraźniej pierwsze urządzenia zaprojektowane do podnoszenia ładunków na wysokość pojawiły się w starożytnym Egipcie, gdzie wykorzystano je do budowy piramid. Budowniczowie tych majestatycznych konstrukcji za pomocą prostych mechanizmów mogli podnosić głazy o dostatecznie dużej wadze. Urządzenia te można uznać za prototyp wind towarowych, które pojawiły się później.
W starożytnym Rzymie windy używano także w domach zamożnych obywateli. Pozostałości takiego urządzenia wydobyli archeolodzy spod ruin jednego z budynków w mieście Herkulanum, który zginął podczas erupcji Wezuwiusza. Ta prymitywna winda prawdopodobnie służyła do wnoszenia gotowych posiłków z kuchni na pierwszym poziomie budynku na wyższe piętra domu.
W połowie XVIII wieku w Pałacu Wersalskim, zbudowanym z kaprysu francuskiego króla Ludwika XV, istniała bardziej zaawansowana winda. Ruchoma część konstrukcji była podnoszona i opuszczana przez służbę. Winda, która miała dość skomplikowane i oryginalne urządzenie, była potrzebna tylko po to, aby król mógł wspiąć się do pokoju ukochanej, znajdującego się piętro wyżej.
Z historii powstania nowoczesnej windy
W późniejszym czasie windy zaczęły być wykorzystywane do celów przemysłowych. Już na początku XIX wieku podobna konstrukcja, napędzana parą, była wykorzystywana w amerykańskich kopalniach węgla. Jego zaletą było to, że sprzęt nie wymagał już siły mięśniowej ludzi czy zwierząt. Nieco później windy towarowe zaczęły być szeroko stosowane w brytyjskich fabrykach.
W 1845 roku wynalazca William Thompson, znany z tworzenia opon pneumatycznych, zademonstrował pierwszy na świecie podnośnik hydrauliczny. Rewolucyjnym krokiem było zastosowanie bezpiecznego systemu hamowania platformy w razie wypadku. Praca tego urządzenia została pokazana w jednym z wieżowców w Nowym Jorku w 1854 roku. Jego autorem był Elisha Otis, który jako pierwszy przetestował jakość układu hamulcowego. Pokaz zachwycił publiczność.
Windy, które stały się bezpieczne, znalazły szerokie zastosowanie nie tylko w produkcji, ale także w budynkach mieszkalnych i biurowych. Napęd hydrauliczny został zastąpiony elektrycznym. Pojawił się system automatycznego otwierania drzwi, ruch kabiny stał się płynny. Nowoczesne wieżowce w największych miastach świata wyposażone są w bezpieczne i wygodne szybkobieżne windy, które w ciągu kilku minut są w stanie unieść pasażerów i towary na zawrotne wysokości.
