Dość często można usłyszeć frazeologizmy „zmiażdżyć wodę w moździerzu” i „pisać widłami po wodzie”. Jak każda stabilna kombinacja, mają pewne znaczenie. Szczególnie interesująca jest historia pochodzenia, która nie zawsze jednoznacznie wyjaśnia pojawienie się tych jednostek frazeologicznych języka rosyjskiego.
Wyrażenia graficzne
Świat rosyjskiej frazeologii jest ogromny i różnorodny, na każdą okazję życia znajdą się w nim wyrażenia, które pomogą nadać wyrazistości i wyobrażeniom mowie. Frazeologizmy „ubijać wodę w moździerzu” i „pisać widłami po wodzie” są dziś postrzegane w znaczeniu przenośnym i używane przez mówców w określonych sytuacjach.
Podstawą tworzenia jednostek frazeologicznych-żartów jest wewnętrzna sprzeczność leksykalna, która jest podstawą artystycznych i obrazowych środków języka, zwanych oksymoronem.
Rzeczywiście, wody z moździerzem (naczynie drewniane lub metalowe, szeroko stosowane w dawnych czasach) nie można tłuc - nadal nim pozostanie. Frazeologizm może być używany w krótszej wersji „do zmiażdżenia wody”, stanowił podstawę przysłowia, które sprawia, że wnioskowanie – „woda będzie”. Znaczenie tego wyrażenia jest rozumiane jako bezużyteczne ćwiczenie, które tylko zmarnuje twój czas. Jeśli słyszałeś od kogoś to zdanie, wiedz: pustą rozmowę należy zastąpić konkretnymi czynami.
Widły (narzędzie chłopskiej pracy) też nie wystarczają, zwłaszcza na powierzchni wody. Frazeologizm jest używany w naszym wystąpieniu, aby wyrazić wątpliwości co do rzekomych wydarzeń: czy to, co było zaplanowane, rzeczywiście się wydarzy, czy nie.
Słowniki frazeologiczne przypisują te stabilne kombinacje mowie potocznej, wskazują na ich zabarwienie emocjonalne - pogardę.
Źródła jednostek frazeologicznych
Każde wyrażenie figuratywne ma swoją historię pochodzenia, często wyjaśnienia etymologii są niejednoznaczne.
Pojawienie się jednostki frazeologicznej „do ubijania wody w moździerzu” wiąże się czasem z konkretnym faktem historycznym: w klasztorach za karę mnisi byli do tego zmuszani. W porównaniu językowym okazuje się, że obrót jest „związany” ze zwyczajem karania, a nie z niego wynika.
Słowianie uważali stupę nie tylko za niezbędny element przyborów domowych, ale także za środek pomagający pozbyć się choroby, „zmiażdżyć” w niej dolegliwości ludzi i zwierząt.
Ta jednostka frazeologiczna często koreluje z czasem narodzin religii chrześcijańskiej w Rosji, kiedy duchowni musieli walczyć z mędrcami i czarownikami, dla których zwykło było ubijać wodę w moździerzu. Księża chrześcijańscy uważali takie działania za działania bezużyteczne, nie chcąc zrozumieć ich prawdziwego znaczenia.
Ale czarodzieje nie wykonali swojej pracy bez celu: nadali wodzie magiczne właściwości. Przekonania o "żywej" i "martwej" wodzie żyły wśród ludzi od czasów starożytnych, ludzie używali różnych sposobów, aby ją oczernić. Magowie pchali wodę, aż została całkowicie oczyszczona, a następnie włożyli do niej wszelkie niezbędne informacje. Oczyszczona przez magów woda służyła do gotowania i przygotowywano z niej preparaty lecznicze.
Woda szybko kryje wszelkie ślady, dlatego wiele narodów od dawna w przenośni określa pisanie na niej jako celowo niepotrzebną i bezużyteczną materię. Wyrażenie „pisz na wodzie” można znaleźć wśród myślicieli i poetów starożytnych Greków i Rzymian, takich jak Platon, Sofokles, Katullus. Rozprzestrzenił się szeroko w codziennej mowie ludzi, wzbogacając na swój sposób. (Na przykład pisanie na materiale, którego nie można przechowywać przez długi czas (piasek, śnieg, wiatr), w sensie przenośnym oznaczało również bezsensowny, bezużyteczny biznes).
Wyrazistość i obrazowość nadaje tej kombinacji wybór instrumentu działania: widły, palec, gałązki i gałązki. Na przykład w mowie ludowej pojawiło się nawet wyrażenie „pisał ze sroką na wodzie”.
Najszerzej stosowana jest jednostka frazeologiczna „pisać widłami po wodzie”. Przedmiotem dyskusji lingwistów-historyków frazeologii był „widły”, to właśnie leksykalne znaczenie tego słowa powoduje różne opinie na temat etymologii obrotu frazeologicznego.
Najbardziej popularne jest wyjaśnienie wyrażenia z punktu widzenia materialistycznej rzeczywistości: jeśli napiszesz na powierzchni wody jakimkolwiek przedmiotem, nie będzie śladów. Rozchwiany materiał do pisania, wykonany tak niewygodnym narzędziem służącym innym celom, świadczy o nierzetelności i niepewności tego, co zostało narysowane.
Wróżenie przez wodę od dawna jest popularne wśród ludów słowiańskich. Ale, jak wyjaśniają naukowcy, użycie rzeczownika „widły” w formie instrumentalnej nie wskazuje na wpisane znaki wodne, ale na przyrząd do pisania.
Istnieje mitologiczna podstawa do wyjaśnienia wyrażenia. Jego istota polega na tym, że niegdyś chłopi, chroniąc się przed sztuczkami wodnymi, w czasie spisku rysowali krzyż kosą lub nożem na wodzie. Ten przesąd dał początek zapisowi na nim widłami. A znaczenie, wskazujące na wątpliwość i niejednoznaczność, rozwinęło się w wyniku nieufności ludzi do takich zaklęć. Taka interpretacja jest zwykle uważana za błędną przede wszystkim dlatego, że widły symbolicznie personifikowały narzędzie diabła, a używanie ich przeciwko złym duchom nie odpowiadało wierze pogańskiej.
Mitologia słowiańska nazywa „widłami” syreny zrodzone z wody, mgły i porannej rosy, które żyły w jeziorach, źródłach, studniach. Uważano je za bardzo zabawne mityczne stworzenia, które nie miały nic przeciwko wyśmiewaniu ludzi, a także przewidywaniu ich losu. Proroctwa syreny były rysowane na powierzchni wody, a rzadka osoba mogła czytać zapisy. W rezultacie zaczęli wyraźnie mówić o tym, co nierealne i nierealne: „Jest napisane widłami na wodzie”.
