„Totem”, „tamga” i „herb”. Co może mieć wspólnego symbol indyjski, turecko-mongolski znak rodzajowy i wizerunek na tarczy rycerskiej? Jednak wszystkie te starożytne symbole są niczym innym jak przykładami tradycji heraldycznych. Ich pochodzenie jest różne, ale przyczyny ich występowania są bardzo podobne.
Ludzka natura zawsze przywiązywała wyjątkową wagę do symboliki. Łatwo jest zjednoczyć się wokół symbolu, mogą ukrywać się przed wrogami, strasząc ich samym swoim wyglądem. Ludzie-niedźwiedzie i ludzie-lisy, nie mówiąc już o ludziach-wronach czy żabach - dziś to tylko postacie z bajek. Jednak według standardów historycznych stosunkowo niedawno symbol zwierzęcia, wybrany przez indyjskiego wojownika-myśliwego, odzwierciedlał nie tylko jego charakter i doświadczenie życiowe, ale także chęć upodobnienia się do postaci w najmniejszym szczególe. Dlatego przebiegłość łowcy lisów nie była kwestionowana, a siła niedźwiedziego wojownika zmusiła wroga do ucieczki z góry. Współczesna heraldyka wywodzi się z rysunków, które w starożytności ludzie odnosili do rzeczy osobistych raczej jako ozdobę niż symboliczny obraz. Hipokamp Aleksandra Wielkiego, orzeł cesarza Karakali, przerażająca i zarazem przepiękna pieśń-hełm nubijskiego króla Masynissy – to tylko znaki, które nie mają nic wspólnego z heraldyką. Przecież symbole heraldyczne muszą podlegać pewnym regułom, nie można ich tak po prostu zmieniać lub wymieniać na inne, ponieważ takie symbole stają się przedłużeniem osobowości właściciela, są dziedziczone wraz z własnością. Podstawy prawdziwych symboli heraldycznych zaczynają tworzyć się dopiero podczas czasy starożytnych greckich państw-miast. Oczywiście coś podobnego wydarzyło się już wcześniej – herb Armenii „Lew w koronie” czy sumeryjski „Orzeł z głową lwa” – ale tylko w starożytnej Grecji na monetach zaczęto umieszczać niezmienne przez lata wizerunki i pieczęcie Rozwój barwnej i żywej sztuki rysunków heraldycznych nastąpił w czasie, gdy symbole zaczęły przybierać określone kontury. Straszliwy i majestatyczny czas wypraw krzyżowych dał początek wielu opowieściom o wyczynach „w imię narodu i Boga”. Starali się przedstawiać je na swoich tarczach i sztandarach. Tak pojawiły się herby. Już w XI w. zaczęto masowo przedstawiać je na pieczęciach, herb w czasie wojny miał też znaczenie czysto praktyczne. Pierwszy rycerz, który włamał się do wrogiego domu, otrzymał go w posiadłości do splądrowania. Aby zabezpieczyć swoje niedawne podboje, rycerze zaczęli przybijać herby do drzwi lub bram domu, ostrzegając swoich towarzyszy, że zdobycz została schwytana i chroniona. Wiele elementów sztuki heraldycznej potwierdza teorię o potężnym wpływie wypraw krzyżowych. Na przykład tak ważne elementy jak burlet. Arabska kufya, zamieniona przez rycerzy w lambrekin lub burlet, stała się dla nich powszechnym przedmiotem gospodarstwa domowego po śmierci z udaru cieplnego w żelaznej zbroi zaczęła wyprzedzać rycerzy wcześniej niż strzała wroga. Heraldyka jest dziś nauką w dużym stopniu stosowaną, ale nie mniej interesujące. Jest to w pewnym sensie metoda studiowania historii w odbiciu symboliki, rygorystyczna nauka o prawidłowym zestawieniu herbu i wszystkich jego części.
