W nocy z 16 na 17 lipca 1918 r. miało miejsce brutalne morderstwo cesarza Mikołaja II, jego żony (Alexandra Fedorovna), a także całego potomstwa i służby (według niektórych źródeł 11, według innych 12 osób). Egzekucję przeprowadzono po 78 dniach uwięzienia rodziny królewskiej w domu Ipatiewa w Jekaterynburgu.
Bez procesu i dochodzenia
Straszliwe wydarzenie poprzedziło i ułatwiło zebranie prezydium Uralsovet, które odbyło się 12 lipca 1918 roku. Na spotkaniu podjęto nie tylko brzemienną w skutki decyzję o właściwej egzekucji rodziny królewskiej, ale także opracowano dokładny plan zbrodni, w tym rozważania dotyczące niszczenia ciał i dalszego ukrywania dowodów.
Cztery dni później do domu Ipatiewa przybyli ludzie wyznaczeni do wykonania wyroku. Wśród skazanych byli: Mikołaj II, jego żona Aleksandra Fiodorowna, Olga (22 l.), Tatiana (20 l.), Maria (18 l.), Anastazja (16 l.), Aleksiej (14 l.). Ponadto w śledztwo brali udział członkowie orszaku: lekarz rodzinny Botkin, kucharz Charitonow, drugi kucharz, którego tożsamości nigdy nie ustalono, lokaj Truppa i dziewczyna z pokoju Anna Demidowa. Około północy poproszono wszystkich tych ludzi o ubranie się i zejście do niższych komnat. Aby nie wzbudzać niepotrzebnych podejrzeń, prośba była motywowana rzekomym atakiem Białej Gwardii na dom Ipatiewa. Tak więc Romanowów i ich orszak eskortowano do pomieszczenia w piwnicy, przeznaczonego do wykonania wyroku. Następnie Rada Regionalna podjęła decyzję …
Przed świtem wszystkie zwłoki owinięto w koce, potajemnie wyniesiono i załadowano do samochodu, który pojechał dalej do wsi Koptyaki. Przed dotarciem do Jekaterynburga samochód skręcił w rejon znany jako „Ganina Yama”. Zwłoki zostały wrzucone do jednej z kopalń, po czym zostały usunięte i zniszczone. Wszystko było tak starannie umeblowane i wykonane, że kolejne kilka lat wykopalisk, mających na celu odnalezienie miejsc pochówku straconych, nie przyniosło owocnych rezultatów.
Ekshumacja
Domniemana kryjówka dla szczątków pomordowanych powstała w 1979 roku. W tym samym czasie w rejonie drogi Koptiakowskiej znaleziono pochówek, z którego udało się wydobyć trzy czaszki.
Historia odkrycia szczątków wywołała rezonans, dzięki któremu w 1991 roku powstała pierwsza oficjalna rosyjska komisja do wyjaśnienia okoliczności śmierci rodziny Romanowów. Oczywiście fakt ten nie był ukrywany przed spojrzeniem prasy. Jednak oprócz wiarygodnych faktów masy otrzymywały ogromną ilość wątpliwych informacji, które nie miały solidnych podstaw.
Zakończenie śledztwa przypadało na 27-28 lipca 1992 r. i zostało zwieńczone konferencją zamkniętą, w której uczestniczyli wyłącznie niezależni od siebie kryminolodzy, lekarze i historycy. Naukowcy rosyjscy, amerykańscy i brytyjscy (na podstawie m.in. badań genetyki molekularnej) zgodzili się co do przynależności szczątków do rodziny królewskiej i powierników. Jednak kontrowersje trwają do dziś.
