Flora w tundrze nie jest bardzo zróżnicowana. Dlatego zwierzęta, próbując przystosować się do trudnych warunków północnej egzystencji, już dawno przerzuciły się na pokarm „pastwiskowy”, szukając i jedząc mchy i porosty. Jednym z ważnych elementów diety reniferów są porosty.
Yagel - "jeleni mech"
Yagel jest często nazywany „mchem jelenim”, chociaż z natury taki nie jest, ale należy do grupy porostów, do rodzaju Kladonia. Ten porost rośnie z reguły w tundrze, preferując suche i otwarte środowisko. Jedną z głównych właściwości porostów reniferowych jest niezwykle wysoka mrozoodporność. Może jednak zakorzenić się w ciepłym klimacie.
Porost rośnie dość wolno, zaledwie kilka milimetrów rocznie. Dlatego po wypasie reniferów, które aktywnie zjadają ten porost, odtworzenie pastwisk zajmuje czasami lata, a nawet dziesięciolecia. Jest to czas potrzebny na ponowne uformowanie się rozłożystych i krzaczastych porostów w tundrze.
Z wyglądu porosty reniferowe przypominają kompozycję splecionych ze sobą najlepszych nici i komórek. Ten niewymiarowy krzew nazwano „jelenim mchem” tylko dlatego, że podczas ostrej zimy karmi renifery, które pewnie znajdują renifery pod śniegiem, kierując się specyficznym zapachem. A inni mieszkańcy tundry, na przykład lemingi, nie uważają za wstyd jeść porostów reniferowych.
Yagel bardzo łatwo przystosowuje się do trudnych warunków panujących w tundrze, z powodzeniem konkurując z innymi rodzajami roślinności, na przykład z mchami. Porosty prężnie rosną między mchami i często przesłaniają światło słoneczne, bez którego mech nie może się dobrze rozwijać. W efekcie mchowe zarośla poddają się pod naporem porostów reniferowych, oddając im rozległe terytoria.
Gdzie są używane porosty reniferowe
Yagel jest szeroko stosowany w medycynie ludowej, ponieważ ma wyraźne właściwości antybiotyczne. Nieńcy i inni rdzenni mieszkańcy Północy często używają tego porostu do produkcji mikstur. Znane są również eksperymenty z porostami renifera na polu kulinarnym - wyrabia się z niego specjalne rodzaje pieczywa i sosów, a także dodaje do słodyczy.
Ale najczęściej renifery żywią się reniferami, stanowiąc lwią część diety tych bezpretensjonalnych zwierząt zimą. Jedną z zalet porostów jest to, że pozwala zwierzętom pozbyć się pasożytów jelitowych. W niektórych regionach Norwegii gałązki porostów reniferów są podawane jako dodatkowa pasza zwierzętom domowym: owcom, krowom i świniom.
Suche porosty są trudne do zebrania, ponieważ ich gałęzie są bardzo kruche. Zwykle zbiórka surowców odbywa się po ulewnym deszczu. Następnie porost jest dokładnie suszony, po czym można go przechowywać przez prawie nieograniczony czas bez uszkodzenia i gnicia. Porosty przeznaczone do żywienia zwierząt są wstępnie moczone w lekko osolonej wodzie i dodawane do tradycyjnej paszy. Wartość odżywcza tego górnego dressingu jest bardzo wysoka.
