A cappella to termin muzyczny odnoszący się do sposobu wykonania utworu za pomocą głosu. Wyróżnia się wyjątkowym pięknem i przenikliwością dzięki czystemu dźwiękowi.
Śpiew a cappella to wykonywanie utworów muzycznych głosem bez akompaniamentu instrumentów muzycznych.
Pochodzenie i historia
Eksperci w dziedzinie historii muzyki najczęściej kojarzą pojawienie się terminu „a cappella” z nazwą słynnej Kaplicy Sykstyńskiej – największego kościoła znajdującego się w kolebce katolicyzmu – Watykanie. To stąd szerzyła się uroczystość nabożeństwa, podczas której chór wykonywał modlitwy i śpiewy kościelne bez akompaniamentu muzycznego.
Później praktyka śpiewu a cappella rozpowszechniła się w innych ruchach religijnych, w tym w Kościele prawosławnym, w którym ten sposób wykonywania utworów muzycznych w rezultacie stał się dominujący nad innymi. W XIX wieku praktyka ta mocno zakorzeniła się w muzyce świeckiej różnych kompozytorów, którzy wykorzystywali ją do podkreślenia piękna melodii. Kilku rosyjskich kompozytorów, w tym Siergiej Rachmaninow, Dmitrij Szostakowicz, Georgy Sviridov i inni, było aktywnymi zwolennikami tego stylu. W Europie praktyka śpiewania a cappella rozpowszechniła się w dziełach renesansu, a także w twórczości kompozytorów należących do tzw. szkoły niderlandzkiej czy francusko-flamandzkiej.
A cappella dzisiaj
Początkowo ten sposób wykonywania utworów muzycznych był stosowany głównie przez zespoły chóralne, stąd określenie „a cappella” oznaczało wcześniej właśnie śpiew zbiorowy. Niemniej jednak znaczenie tego terminu zostało następnie rozszerzone i dziś słowo „a cappello” odnosi się do każdego wykonania utworu bez akompaniamentu instrumentów muzycznych. W mowie potocznej osób związanych ze sferą muzyczną często można spotkać użycie wyrażenia „acapella performance”, choć nie jest ono poprawne z akademickiego punktu widzenia.
Dziś śpiew a cappella jest praktykowany w kilku głównych obszarach. Pierwszym z nich jest sztuka ludowa, gdzie ten sposób wykonywania utworów dość często realizowany jest w formacie chóralnym. Drugi to wykonanie akademickie, kiedy to sposób wykonywania bez akompaniamentu instrumentów muzycznych pozwala docenić bogactwo zakresu wykonawcy i jego opanowanie własnego głosu. Wreszcie praktyka śpiewu acapella nie straciła swojej pozycji w nabożeństwach kościelnych, gdzie nadal jest aktywnie wykorzystywana, a przede wszystkim w wykonawstwie chóralnym.
