12 kwietnia 1961 r. pilot-kosmonauta ZSRR Jurij Gagarin odbył swój pierwszy lot w przestrzeń kosmiczną. Wizyta w kosmosie trwała zaledwie 108 minut, ale była dla ludzkości gigantycznym przełomem technologicznym. Teraz trudno sobie wyobrazić, jak trudne było pierwsze wejście człowieka do gwiazd.
Pierwsza misja kosmiczna
Kierownictwo Związku Radzieckiego i Główny Projektant Technologii Kosmicznych S. P. Korolow, nie było wątpliwości co do kandydatury pierwszego kosmonauty na świecie. Spośród kilku pilotów wybranych do testów wybrano Jurija Gagarina, który podczas wstępnego szkolenia wykazał się bezwarunkowym przywódcą, dzięki swoim moralnym i psychologicznym cechom zdolnym do rozwiązywania wszelkich problemów związanych z ryzykownym lotem ("Jurij Gagarin", LA Danilkin, 2011) …
Zadanie państwowej komisji zawierało instrukcje: wykonać jedną orbitę wokół planety przez półtorej godziny i wylądować na z góry określonym obszarze. Celem lotu w kosmos było sprawdzenie możliwości osoby przebywającej w kosmosie. Konieczne było również sprawdzenie obliczeń, aby upewnić się o niezawodności technologii i środków komunikacji kosmicznej.
Jak minął lot kosmiczny?
Sonda Wostok wystartowała o 09.07. minucie z kosmodromu Bajkonur. Zgodnie z określonym programem statek kosmiczny z człowiekiem na pokładzie wykonał jedną orbitę wokół planety na wysokości 181-327 km od jej powierzchni, po czym po 10 godzinach 55 minutach wylądował w regionie Saratowa, w pobliżu wsi Smelovka.
Podczas tego dość krótkiego lotu z Jurijem Gagarinem utrzymywana była stabilna dwukierunkowa komunikacja w zakresie fal ultrakrótkich. W tym czasie specjalny sprzęt radiotelemetryczny monitorował stan fizyczny i psychiczny astronauty. W ten sposób cały lot odbył się pod całkowitą kontrolą z Ziemi.
Od samego początku zakładano, że lot odbędzie się w standardowym trybie automatycznym przy minimalnym udziale człowieka w sterowaniu aparaturą. A jednak Jurij Gagarin nie był zwykłym pasażerem na statku, ponieważ w każdej chwili mógł wyłączyć automatykę i przełączyć się w tryb sterowania ręcznego, gdyby zaistniała sytuacja awaryjna.
Żaden ze specjalistów nie mógł z góry wiedzieć, jak zachowa się ludzka psychika podczas przeciążeń kosmicznych, więc astronauta miał specjalny kod wyłączający automatyczne sterowanie, który znajdował się w zapieczętowanej kopercie. Założono, że tylko osoba będąca w stanie prawidłowym jest w stanie poprawnie wpisać kod w celu wpłynięcia na automatyzację.
Kiedy statek kosmiczny wszedł na zamierzoną orbitę, Gagarin przeprowadził szereg najprostszych eksperymentów, aby przetestować wpływ nieważkości na ludzi. Pił, jadł i próbował pisać zwykłym ołówkiem. Eksperymenty wykazały, że wszystkie obiekty na pokładzie statku musiały być przymocowane, w przeciwnym razie bardzo szybko odpłynęłyby. Astronauta wszystkie swoje obserwacje i raporty o stanie rzeczy zapisywał na magnetofonie.
Zakończenie pierwszej misji kosmicznej
Po okrążeniu Ziemi na statku został włączony układ hamulcowy. Wszedł w atmosferę, schodząc po trajektorii balistycznej z bardzo poważnymi przeciążeniami. Był to jeden z najważniejszych etapów lotu, ponieważ po wejściu w przestrzeń powietrzną obudowa pojazdu zapaliła się i zaczęła niebezpiecznie trzeszczeć. Po osiągnięciu wysokości siedmiu kilometrów Jurij Gagarin dokonał wyrzutu.
Z powodu niewielkiej awarii układu hamulcowego astronauta wylądował znacznie na zachód od danego punktu. Jednak moment powrotu kosmonauta został wyraźnie odnotowany przez systemy obrony powietrznej. Wkrótce na miejsce lądowania Gagarina przybyła grupa miejscowych kołchoźników i oddział personelu wojskowego, których z góry uprzedzono o możliwej wizycie gościa specjalnego. Tak zakończył się pierwszy załogowy lot w kosmos, pełen niebezpieczeństw i niepewności.
