Wyrażenie „nieść wodę przez sito” oznacza marnowanie czasu, wykonywanie pracy bezcelowej lub niemożliwej. Jednak to przedsięwzięcie nie jest tak beznadziejne, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.
Bajka to kłamstwo, ale jest w niej podpowiedź
Zadanie naniesienia wody na sito znajduje się w opowieściach wielu narodów. Na przykład w rosyjskiej bajce macocha wyprowadza pasierbicę z domu i zostaje zatrudniona jako służba dla Baby Jagi, która każe ogrzewać łaźnię i czerpać wodę za pomocą sita. Dziewczynę ratuje sroka, która krzyknęła do niej „Glinka, Glinka”. W rezultacie, po pokryciu dna sita gliną, bohaterka z powodzeniem radzi sobie z trudną pracą.
W angielskiej bajce fabuła jest bardzo podobna – macocha chce pozbyć się pasierbicy i wysyła ją do leśnego jeziora. Pasierbica musi wrócić do domu z pełnym sitkiem wody, nie rozlewając po drodze ani kropli. Na ratunek przychodzi żaba, która w zamian za obietnicę przyjęcia jej do domu radzi zatkać mchem dziury w sicie i posmarować dno gliną. Ta bajka ma szczęśliwe zakończenie – pasierbica wraca z pełnym sitkiem wody, a żaba rano zamienia się w przystojnego księcia.
Wątki związane z przenoszeniem wody na sicie znajdują się również w baśniach indyjskich, tureckich, włoskich. A w wielu przypadkach umiejętność naniesienia wody na sito dowodzi czystości i niewinności bohaterki. Pierwszą taką legendę można uznać za rzymski mit o Westalu Tuccia, który w odpowiedzi na fałszywe oskarżenie nabierał wodę z rzeki Westy za pomocą sita i niósł ją na oczach wszystkich ludzi.
Czy można przenosić wodę na sicie?
Pierwsze, co przychodzi mi do głowy, to poczekać na nadejście chłodów i przenieść wodę w postaci deszczu lub śniegu. Ale co, jeśli warunkiem nie jest zmiana stanu fizycznego wody? Czy da się podołać temu zadaniu?
Według fizyków – tak, można. Z zastrzeżeniem określonych warunków:
- jak sugerowały bajkowe postacie, główny sekret tkwi w obróbce dna - nie należy go zwilżać wodą. Aby to zrobić, sito jest starannie przykryte, na przykład cienką warstwą parafiny, aby nie zamykać otworów;
- bardzo ostrożnie wlej wodę do sitka. Silny strumień wody przerwie powłokę ochronną;
- należy go przenosić płynnie, sito należy trzymać ściśle poziomo i w żadnym wypadku nie należy nim wstrząsać.
Jeśli znasz powierzchnię sita, a także liczbę i wielkość jego komórek, to biorąc pod uwagę współczynnik napięcia powierzchniowego wody (α = 0,073N / m), łatwo obliczyć, jak dużo płynu będziesz w stanie przekazać. Tak więc, aby przenieść szklankę wody o objętości 250 gramów, potrzebne będzie sito o powierzchni 0,1 m2. Na jego dnie znajdzie się tysiąc komórek, każda o powierzchni 1 mm2.
Po co nosić wodę z sitkiem?
Dla starożytnych Słowian sito nie było tylko przyborem kuchennym. Przypisywano mu wspaniałe właściwości, uważane za symbol płodności i dobrze odżywionego życia. A wodę wylaną z sitka porównywano do deszczu lub światła słonecznego. Wierzono, że potrafi leczyć choroby i chronić przed niebezpieczeństwem.
Taką wodę wylewano na weselu młodych i wylewano ją na ziemię, „aby wszystko trwało i rodziło”. Dzieci były kąpane przez sito, posypywane zwierzętami. Zużyta woda przelana przez sito i wróżby. Do dziś przetrwało wiele powiedzeń i przysłów związanych z sitkiem. Chociaż z biegiem lat znaczenie wielu z nich zmieniło się diametralnie.
