Czasami rdzeń semantyczny jednostki frazeologicznej nie ma nic wspólnego z istniejącym znaczeniem wyrażenia, niemniej jednak jego znaczenie jest jasne nawet dla osoby, która jest daleka od filologii. Badanie stabilnych wyrażeń może ujawnić głębokie tajemnice ludzkości, których znaczenie zachowało się tylko w stabilnej frazie.
Zaleca się „tańczyć z pieca”, jeśli trzeba coś powtórzyć od początku. Jednocześnie nie musi tańczyć w dosłownym tego słowa znaczeniu, najważniejsze jest, aby zacząć od nowa. Powstaje pytanie - dlaczego piec w jednostkach frazeologicznych kojarzy się z początkiem.
Kto i kiedy tańczył z pieca?
Najbardziej rozpowszechniona wersja odnosi się do niedokończonej powieści mało znanego pisarza XIX wieku V. Sleptsova „Dobry człowiek”. Bohater powieści wspomina, jak uczono go tańczyć, a za każdym razem, gdy nie udało mu się wykonać kolejnego kroku, kierowano go do pieca, skąd zaczynał się taniec.
Jednak ta wersja budzi wątpliwości co do swojej niezawodności. Oczywiście są dzieła, z których cytaty stają się jednostkami frazeologicznymi, to samo „Biada dowcipowi” Gribojedowa. Ale jest mało prawdopodobne, aby scena z niedokończonej, a zatem nieprzeczytanej przez większość publiczności powieści, mogła zostać w takim stopniu cytowana.
W tym przypadku mamy na myśli tradycje architektoniczne, według których budowane były piece w domach arystokratycznych. Aby piec zajmował mniej miejsca, został umieszczony pod ścianą, podczas nauki tańca ruch zaczynał się od przeciwległej ściany, aby dać tancerzom więcej miejsca.
Można by uznać tę tradycję za źródło jednostki frazeologicznej, gdyby nie jej inny wariant, nie mniej rozpowszechniony i mający podobne znaczenie – „tańczyć z pieca”. Trudno sobie wyobrazić taniec młodych arystokratów.
Kto tańczył z pieca?
Samo słowo „taniec” bardziej logicznie wpisuje się w ludowe tradycje. Oznacza to, że możemy wnioskować o bardziej starożytnym pochodzeniu jednostki frazeologicznej. Aby wyjaśnić sytuację, warto zwrócić się do tradycji ludowych. W niektórych rosyjskich prowincjach odbywał się ślubny rytuał przyjęcia synowej do rodziny. Młoda żona wyszła z pieca, mówiąc: „Idę z pieca, czytam dywany (liczę)”.
Ceremonia zaślubin wśród wielu narodów słowiańskich zapoczątkowana została śmiercią i odrodzeniem - córkę opuszczającą dom rodzinny uznano za zagubioną dla rodzinnego gniazda. A pojawienie się nowego członka w rodzinie pana młodego wiązało się z narodzinami.
Tutaj otwiera się święte znaczenie pieca w domach starożytnych ludów słowiańskich. Piec, palenisko – wszystko to odnosi się do czasów starożytnych, kiedy ludzie mieszkali w jaskiniach. Niektórzy filolodzy śledzą nawet związek między słowami „piekarnik” i „jaskinia”. Palenisko oznaczało ogień, czyli życie, wszystkie magiczne tańce odbywały się wokół ognia. Palenisko było uważane za centrum klanu, to znaczy ruch panny młodej „z pieca” oznacza narodziny nowego członka rodziny.
Ta interpretacja jednostki frazeologicznej jest raczej podobna do łacińskiego „ab ovo” - od jajka, czyli od samego początku. Współczesne użycie wyrażenia „tańczyć z pieca” jest oczywiście bardziej frywolne, ale jego istota nie zmienia się od tego - od początku.
