Dorastając dzieci odczuwają naturalną potrzebę poszerzenia kręgu kontaktów. Socjalizacja odgrywa bardzo ważną rolę w rozwoju dziecka, której fundamenty leżą w rodzinie.
Socjalizacja to czasochłonny proces, podczas którego dziecko zapoznaje się z umiejętnościami zachowania w społeczeństwie. W przeciwieństwie do zwierząt, u których taktyka zachowania jest podyktowana instynktem, aby przetrwać, człowiek potrzebuje wyraźnych granic, pewnego rodzaju „zasad gry” przyjętych w społeczeństwie. Nauczyciele krótko charakteryzują socjalizację za pomocą trzech podstawowych pojęć - edukacji, treningu, rozwoju osobowości.
Umiejętności socjalizacyjne są kładzione w rodzinie w pierwszych latach życia, dlatego ważne jest, aby rodzice dawali godny przykład, zwracali uwagę na resztę rodziny, przyjaciół i krewnych, a także przestrzegali wartości i norm które są wpajane dziecku. Każde oświadczenie rodziców jest postrzegane przez dziecko jako autorytatywne. Jest bardzo prawdopodobne, że dorosły syn lub córka rozwiążą problemy i potraktują je dokładnie tak, jak robią to jego rodzice, bracia i siostry.
Ten etap socjalizacji zaczyna się w zespole, poza rodziną rodzicielską. Grupa się rozrasta, dochodzi do swoistego „konfliktu” zasad wielu rodzin. Na przykład jedno dziecko uważa za normalne dzielenie posiłku na równi, podczas gdy drugiemu mówi się, że musi wziąć większy kawałek. Kompetentni nauczyciele lub rodzice regulują ten proces i nadal wyjaśniają dziecku zasady i normy obowiązujące w społeczeństwie.
Pojawiają się grupowe cele i zadania, które również trzeba wspólnie rozwiązywać. W przyszłości dorosłemu, uspołecznionemu dziecku łatwiej będzie wchodzić w interakcje w zespole pracowniczym lub czuć się „swoim” w dowolnej firmie.
Podkreślane są role w zespole – liderzy i outsiderzy, zasady zachowania i interakcji z nimi. Ważne jest tutaj zaszczepienie takich wartości jak współczucie, powściągliwość, lojalność, które na pewno przydadzą się w dorosłym życiu.
Rodzice na tym etapie socjalizacji swoich dzieci powinni zwracać uwagę na moralność tych grup, w których dziecko stale się znajduje (czy to towarzystwo na ulicy, czy koło do rysowania). Syn lub córka przeniosą wszystkie wzorce zachowań w dorosłość, na ich podstawie będą budować relacje małżeńskie, relacje z dziećmi i współdziałać w kolektywie pracy.
Z biegiem lat socjalizacja staje się coraz bardziej skomplikowana, rośnie liczba osób i grup, z którymi dziecko wchodzi w interakcje. Są to jednak niezbędne etapy kształtowania się osobowości człowieka, a trudności, które pojawiają się na jego drodze, hartują jego charakter i pomagają utrwalić niezbędne modele zachowań w społeczeństwie.
