Socjalizacja jednostki to proces wchodzenia człowieka w strukturę społeczną. Od tego złożonego, ale istotnego mechanizmu zależy, w jaki sposób dana osoba będzie mogła realizować się w społeczeństwie.
Osobisty proces socjalizacji
Ponieważ otaczający świat nie stoi w miejscu i ciągle się zmienia, człowiek musi dostosować się do tych zmian, aby żyć wygodniej, dlatego proces socjalizacji człowieka odbywa się przez całe życie człowieka. Istota osoby nie może stać w miejscu, z tego powodu cierpi na ciągłe zmiany. Życie to przystosowanie człowieka do ciągle zmieniających się warunków wokół niego, a człowiek jest istotą społeczną.
W procesie socjalizacji osoba rozwija cechy społeczne, na przykład umiejętności, wiedzę, umiejętności, które dają mu możliwość bycia równym uczestnikiem relacji społecznych. Proces socjalizacji może zachodzić w warunkach nieprzewidywalnego wpływu na osobowość różnych okoliczności życiowych, a także przy celowym wpływie na kształtowanie się osobowości.
Celem socjalizacji jest rozwój i kształtowanie indywidualności jednostki poprzez rozwijanie własnego modelu zachowania, zdobywanie osobistych doświadczeń życiowych.
Etapy socjalizacji osobowości
Socjalizacja zaczyna się od rozwoju wartości społecznych i norm zachowania danej osoby, dzięki czemu człowiek uczy się odpowiadać społeczeństwu. Wtedy człowiek dąży do własnej personalizacji i możliwości wpływania na innych członków społeczeństwa. Ostatni etap polega na zjednoczeniu każdej osoby w grupę, w której ujawnia wszystkie swoje możliwości.
Istnieją podstawowe i średnie poziomy socjalizacji. Socjalizacja pierwotna to przyswajanie przez dziecko norm i wartości, proces, który zachodzi w sferze relacji międzyludzkich od momentu narodzin do ukształtowania się samej osobowości. Socjalizacja odbywa się w małych grupach, a ułatwia ją środowisko jednostki: rodzice, krewni, przyjaciele, lekarze, trenerzy itp.
Wraz z socjalizacją wtórną asymilowane są nowe normy i wartości, zmienia się osobowość w okresie dojrzałości i bycia w społeczeństwie. Proces odbywa się na poziomie dużych grup społecznych i instytucji, przy udziale instytucji urzędowych, administracji szkolnej, państw itp.
Czynniki wpływające na socjalizację osobowości
Na socjalizację człowieka wpływa przede wszystkim dziedziczność biologiczna. Dzięki temu czynnikowi każda osoba początkowo ma swoją indywidualność.
Na socjalizację wpływa kultura środowiska społecznego, doświadczana grupa i indywidualne doświadczenie jednostki.
Proces socjalizacji jest szczególnie aktywny w młodszych latach. W tym czasie osobowość rozwija światopogląd, odpowiedzialność wobec społeczeństwa, kreatywne myślenie, umiejętność pracy w zespole, potrzebę samorozwoju i samokształcenia, nabywanie i rozwijanie cech zawodowych, umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji.
