Większość ludzi ma tendencję do robienia zarówno dobrych, jak i złych rzeczy. Ci ludzie, którzy są w stanie poświęcić własne interesy dla kogoś, nazywani są altruistami.
Z definicji altruizm jest bezinteresowną troską o dobro innych. Bezinteresowność można przypisać przejawowi altruizmu – poświęceniu własnych interesów na rzecz drugiej osoby. Altruizm jest interpretowany jako rodzaj dobra, najwyższy przejaw cnoty.
Koncepcja altruizmu
Termin „altruizm” (z łac. „alter” – „inny”) zaproponował francuski filozof i „ojciec” socjologii – Auguste Comte. Według Comte, rodzaj sloganu altruistycznego: „Żyj dla innych”. Warto zauważyć, że pojęcie to zostało zidentyfikowane na podstawie wieloletnich obserwacji ludzkich zachowań. Okazało się, że wielu, nawet notorycznych łotrów i przestępców, kocha kogoś w swoim życiu i zależy im na tych ludziach. A ze względu na bliskich wielu jest gotowych przekroczyć własne zasady, przekonania, zapewnić pomoc, wsparcie we wszystkim.
Dokonano wielu obserwacji, eksperymentów, aby dowiedzieć się, jak ludzie potrafią całkowicie bezinteresownie opiekować się innymi. Wyniki dowodzą, że ludzie są do tego zdolni, ale określenie prawdziwych motywów może być bardzo trudne.
Altruizm i egoizm
Przeciwieństwem altruizmu jest oczywiście egoizm, który przedstawiany jest jako rodzaj przejawu zła. W przeciwieństwie do altruizmu egoizm zakłada dominację własnych interesów nad publicznymi. Do pewnego stopnia powszechnie przyjmuje się, że egoizm jest czymś złym, okrutnym. Należy jednak rozumieć, że ani altruizm, ani egoizm nie są „prawdami ostatniej szansy” iz dużą dozą pewności można argumentować, że obie są cnotami w rozsądnych proporcjach.
Prawie każdy ma zarówno altruistyczne, jak i egoistyczne skłonności. Narzucona opieka może mieć odwrotny skutek niż oczekiwania altruisty. A odrzucenie własnych celów, marzeń, trudno postrzegać jako czyste błogosławieństwo. Niespełnienie własnych pragnień bardzo często pociąga za sobą nieszczęście w życiu.
Należy rozumieć, że zarówno altruizm, jak i egoizm w czystej postaci praktycznie nie istnieją. Wszechogarniająca filantropia i podobny egoizm rzeczywiście mają sens w kontekście. Być może większość ludzi po zagłębieniu się w siebie będzie w stanie zgodzić się ze stwierdzeniem, że najczęściej ludzie są altruistami i egoistami w stosunku do konkretnych jednostek, grup ludności, a nie do wszystkich mieszkańców globu.
