Młodzi ludzie charakteryzują się nastrojami protestacyjnymi. Nie chcą „być jak wszyscy”, dlatego często pojawiają się grupy osób, które pozwalają się ubierać po swojemu, wyróżniają się chwytliwym stylem, w tym wieloma tatuażami, nietypowymi fryzurami i kolorami włosów. Zwyczajowo nazywa się takich ludzi nieformalnymi, poszukującymi jakiejkolwiek okazji do zadeklarowania się społeczeństwu, dosłownie wzywając do uwagi.
W ostatnim czasie socjologowie coraz częściej zwracają uwagę na grupy nieformalne, widząc w nich nie tylko chęć samoidentyfikacji swoich członków, ale także przejaw szczególnego stanu społeczeństwa – kryzysu, pogranicza.
Czy żywy obraz jest odzwierciedleniem wewnętrznego kryzysu?
Przede wszystkim nieformalni to szczególna grupa społeczna połączona wspólnymi interesami. Nieformalne jest niewątpliwie niezwykłe, patrzy na świat oczami absurdalnej osoby, która kwestionuje same fundamenty społeczeństwa – stąd częste nielegalne zachowania i anarchizm. Jego działania są nieprzewidywalne, zaczynają się, jak mówią psychologowie, pojawieniem się dość nieprzyjemnego slangu, osobliwych ubrań, a kończą wszelkiego rodzaju nakłuciami ust, nosa i głowy w nietypowych dla ludzkiego wyglądu kolorach. Ale to tylko zewnętrzne przejawy.
Pierwszą rzeczą, która zdradza istotę tego, co nieformalne, jest pragnienie czegoś wyjątkowego, innego niż wszystko inne.
Z reguły osoby należące do grup nieformalnych przechodzą trudny okres w swoim życiu, związany głównie z przejściem wiekowym. Dlatego przytłaczająca większość nieformalnych to nastolatki.
Dorastanie na obraz nieformalnego to przejaw wewnętrznego infantylizmu i głębokiego kryzysu własnej identyfikacji, w rzadkich przypadkach przyzwyczajenia lub przywiązania do ideałów. Ta ostatnia z reguły dotyczy jednak nurtów „neoformalizmu” z filozofią, ideologią i kulturą. Dorastające nieformalne rzadko są bojowe, tworzą kluby, tworzą strony internetowe, aktywnie dzielą się cechami kulturowymi i postawami wobec środowiska w sieciach społecznościowych.
Narodziny zjawiska
Socjologowie identyfikują wiele przyczyn powstawania grup nieformalnych, twierdząc, że zwykle manifestują się one w kompleksie. Pierwsza to chęć zadeklarowania się w kryzysowym okresie formowania się jednostki, chęć rzucenia wyzwania społeczeństwu, wyrażenia sprzeciwu. Wielu po prostu nie chce być jak wszyscy inni, uważa się za wyjątkowych. Dla innych impulsem były problemy i nieporozumienia w rodzinie. Jeszcze inni oddają hołd modzie. Czwarte podlegają wpływowi struktur przestępczych. Są też tacy, którzy nie mają żadnego celu w życiu.
W mowie potocznej takie osoby są często nazywane skrótem: „nefor”, „nifers”. Związki nieformalne to zjawiska masowe i grupowe.
Są tacy, których zjednoczyła muzyka. Być może to właśnie muzyka ma magiczny wpływ na młodzież i skłania ją do nie do końca adekwatnych działań. To, co jest przekazywane ze sceny np. przez wykonawców rocka, metalu, hippisów, wyrabia szczególne zrozumienie i światopogląd wśród przedstawicieli kultur nieformalnych.
Nie skreślaj na straty sytuacji politycznej, ekonomicznej w społeczeństwie. Uważa się, że w konserwatywnym środowisku o stabilnym dobrobycie gospodarczym ruchy nieformalne rodzą się rzadko, inaczej niż w czasach kryzysu.
