Dzięki ewolucji mediów, a także pojawieniu się Internetu w życiu ludzi i jego późniejszemu rozwojowi, możemy śmiało powiedzieć, że problem głodu informacji dla zwykłego człowieka został rozwiązany w całości, teraz on ma zawsze pod ręką niezbędne i istotne informacje na prawie każdy temat. Pojawia się jednak nowy problem: informacji jest tak dużo i są one stale aktualizowane (w tym przez świadomie niekompetentne lub celowo wprowadzające w błąd osoby), że przeciętnemu człowiekowi nie tylko trudno jest wybrać najpotrzebniejsze, ale także ogólnie zrozumieć wiarygodność otrzymanych informacji.
Warto rozważyć poszukiwanie wiarygodnych informacji głównie w Internecie, ponieważ prawie każda istotna informacja (audycje radiowe, artykuły prasowe, programy telewizyjne, informacje referencyjne itp.) szybko trafia do sieci.
Internet jest prawdopodobnie najbardziej dostępnym narzędziem do wyrażania opinii lub publikowania informacji na dowolny temat. Jednocześnie autor natychmiast zdobywa publiczność z całego świata. Nieruchomości te są bardzo atrakcyjne dla osób dążących do różnych celów: niektórzy po prostu próbują podzielić się własną opinią, doświadczeniem; inni walczą z konkurencją, próbując wypromować produkt; jeszcze inni bronią pewnego stanowiska politycznego. Internet to otwarta przestrzeń, którą każdy może wypełnić tą czy inną informacją.
Dlatego informacje w wielu miejscach w Internecie są nierzetelne i chaotycznie rozproszone, uzasadnienie wszelkich stwierdzeń może być błędne, a fakty przedstawiane są z przeinaczeniami. W wielu przypadkach informacja jest także produktem manipulacji świadomością i wojen informacyjnych.
Niemniej jednak nie jest trudno znaleźć wiarygodne informacje z pewnymi umiejętnościami. Poniżej znajdują się najczęstsze przypadki, w których konieczne jest ustalenie prawdziwości dostarczonych informacji oraz konkretne techniki pracy z danymi.
Wiarygodność artykułów prasowych
Wiadomość zabarwiona jasnymi emocjonalnymi tonami, ale nie mająca linków do wiarygodnych źródeł, niepotwierdzonych zdjęciami czy filmowaniem, ma wyraźnie propagandowy charakter. W tym miejscu należy również pamiętać, że reportaż z relacją wideo ma większą szansę na wiarygodność niż reportaż zawierający wyłącznie materiały fotograficzne (zdjęcia są znacznie łatwiejsze do sfałszowania niż montaż wideo).
Wątpliwe zdjęcia należy sprawdzić za pomocą wyszukiwarki obrazów (w systemach Yandex lub Google). Często zdarza się, że media, relacjonując wydarzenia, wykorzystują starsze zdjęcia podobnych (ale nie tych, o których piszą) wydarzeń.
Analityka wiadomości (zwłaszcza wydarzeń upolitycznionych) bez odwoływania się do wiarygodnych źródeł powinna być postrzegana jako nierzetelna.
Wiarygodne źródła to:
- konkretna osoba, która z racji zajmowanego stanowiska lub władzy posiada informacje przekazywane przez media;
- dokumenty;
- wyniki badań socjologicznych lub naukowych opublikowanych na stronie internetowej ich wykonawcy;
- wydanie drukowane z danymi wyjściowymi;
- szczegółowo nakręcone relacje wideo.
Korzystanie z mediów społecznościowych
W środku konfliktów militarnych czy politycznych (tak jak dzieje się obecnie na Ukrainie po Euromajdanie) nie należy polegać na wiarygodności mediów, nawet tych oficjalnych. Z reguły media w tym czasie bronią polityki swoich krajów i mogą albo upiększać wydarzenia na swoją korzyść, albo nawet celowo wprowadzać w błąd ludność.
Aby dowiedzieć się, jaka jest rzeczywista sytuacja polityczna, wojskowa i gospodarcza w terenie, możesz przeprowadzić wywiady z osobami mieszkającymi w interesującym Cię regionie za pomocą sieci społecznościowych. Jednocześnie należy zadbać o to, aby osoby, z którymi przeprowadzono wywiady, nie były zagorzałymi zwolennikami jakiegokolwiek obozu politycznego lub wyraźnie zainteresowanej struktury; w przeciwnym razie nie da się uniknąć celowego lub spontanicznego zniekształcenia informacji.
Wiarygodność informacji naukowej
Obecnie w Rosji bardzo popularne są różne organizacje, które używają w swojej nazwie słowa „akademia”, udając w ten sposób naukowe, jak również naukowy charakter informacji, które dostarczają społeczeństwu.
Jednak w dzisiejszej Rosji istnieje tylko jedna akademia państwowa - Rosyjska Akademia Nauk (RAS). To jej materiały naukowe należy traktować poważnie. Żadne inne „akademie” w Rosji, w tym prywatna, ale szeroko znana Rosyjska Akademia Nauk Przyrodniczych (RANS), nie są źródłem wiarygodnych informacji naukowych.
Państwowe stowarzyszenia i instytuty badawcze można również uznać za źródło świadomie prawdziwych informacji. Dane o prowadzonych badaniach naukowych można uzyskać w służbach prasowych tych organizacji lub na oficjalnych stronach internetowych.
Wiarygodność informacji edukacyjnych
Dzisiejszy system edukacji (zwłaszcza w obliczu mnożenia się prywatnych instytucji edukacyjnych) również nie jest odporny na dostarczanie swoim użytkownikom niedokładnych informacji. Aby tego uniknąć, potencjalny użytkownik powinien sprawdzić, czy podręczniki używane przez Federalny Państwowy Standard Edukacyjny są zgodne, czy znajdują się na Federalnej liście podręczników zalecanych i zatwierdzonych do użytku w procesie edukacyjnym, czy instytucja edukacyjna ma stan akredytacja.
Obecnie w Rosji na pełne zaufanie zasługują jedynie materiały dydaktyczne państwowych instytucji edukacyjnych.
