Metoda kodowania telegraficznego, wynaleziona w połowie XIX wieku, ze względu na swoją prostotę i wszechstronność jest nadal używana jako środek niewerbalnej komunikacji symbolicznej. Co więcej, alfabet Morse'a stanowił podstawę wszystkich istniejących międzynarodowych systemów konwencjonalnych znaków i sygnałów.
Wśród różnorodnych środków komunikacji międzyludzkiej istnieje około siedmiu tysięcy ustnych języków werbalnych. Do tego dochodzą dziesiątki innych metod komunikacji niewerbalnej – za pomocą gestów i obrazów wizualnych, muzyki i tańca, heraldyki i kaligrafii, pałki policyjnej, języka programowania. Ale pionierami w przekazywaniu informacji za pomocą kodowania symbolicznego były trzy znane osoby: wynalazca aparatu telegraficznego, założyciel Akademii Narodowej w Nowym Jorku Samuel Finley Morse; mechanik i przedsiębiorca z New Jersey Alfred Lewis Weil; Niemiecki inżynier Friedrich Clemens Gercke.
Charakterystyka kodu Morse'a
Okablowanie alfabetem Morse'a to pierwsza cyfrowa transmisja informacji. Kodowanie opiera się na zasadzie zgodności każdego z atrybutów mowy pisanej (litery alfabetu oraz znaki interpunkcyjne i cyfry) z pewną kombinacją dwóch znaków: kropki i myślnika.
Dla każdego znaku pisanego wybierana jest pewna kombinacja elementarnych wiadomości o różnym czasie trwania: krótki lub długi impuls i pauza. Czas trwania jednego punktu jest traktowany jako jednostka czasu. Myślnik odpowiada trzem kropkom. Spacje są powiązane z kropkami w ten sposób: przerwa między znakami w liście jest równa jednej kropce, przerwa między literami to trzy kropki, a odstępy między wyrazami są siedem razy dłuższe niż kropki.
Do naszych czasów przetrwał nie oryginalny alfabet Morse'a, ale zmodyfikowany alfabet i oto dlaczego. Początkowo telegrafem elektrycznym przesyłano tylko zaszyfrowane cyfry. Wynik, który został zapisany przez odbiornik piszący na taśmie papierowej, musiał zostać zdekodowany za pomocą bardzo złożonego słownika-tłumacza. Mechanik Weil zasugerował zmianę kodowania. Oprócz cyfr, liter alfabetu i znaków interpunkcyjnych przypisano kombinacjom myślniki, kropki i spacje. Zmodyfikowany alfabet stał się znany jako American Wire Morse Code. Asystent i towarzysz wynalazcy telegrafu umożliwił odbieranie sygnałów przez ucho. Jednak w amerykańskim stacjonarnym Morse'em pojawiły się pewne niedogodności, na przykład pauzy między znakami, myślniki o różnej długości. W 1848 r. niemiecki inżynier Gerke usprawnił kody, usunął prawie połowę liter z alfabetu Morse'a, co znacznie uprościło kod. „Alfabet hamburski” Hercke był początkowo używany tylko w Niemczech i Austrii, a od 1865 r. ta wersja została przyjęta jako standard na całym świecie.
Po drobnych zmianach w alfabecie Morse'a pod koniec XIX wieku na sugestię niektórych państw europejskich, uzyskał status „kontynentalnego”. Od I wojny światowej systemowi temu przypisano nazwę „Kod Morse'a”. Rosyjskojęzyczna wersja alfabetu Morse'a, gdy tylko zaczęła być używana w naszym kraju, została nazwana „kodem Morse'a”. Obecna międzynarodowa wersja International Morse'a pochodzi z 1939 roku, kiedy to dokonano ostatnich drobnych poprawek interpunkcyjnych. Jedynym nowym kodem wprowadzonym w ciągu ostatnich 6 dekad jest sygnał odpowiadający ikonie „et commercial” @. Opracowany przez Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny, został zatwierdzony przez ONZ w 2004 roku. W ten sposób alfabet Morse'a, poddany pewnym modyfikacjom i zmianom, stał się uniwersalnym środkiem międzynarodowej komunikacji symbolicznej i jest uznawany za wynalazek długowieczny.
Klucz mechaniczny i elektroniczny manipulator
Podczas przesyłania zakodowanych wiadomości telegraficznych i radiogramów stosuje się dwa rodzaje kluczy: mechaniczne i elektroniczne. Pierwszy klucz mechaniczny został wykonany przez amerykańskiego wynalazcę Alfreda Weila. Model nosił nazwę Korespondent i był używany w pierwszych telegrafach simpleksowych z 1844 roku. Wydajność telegrafii w tamtych czasach była niska - za pomocą zwykłego klucza można było przesyłać około 500 słów na godzinę. Aby osiągnąć większą szybkość pisania i mniej ruchów operatora, urządzenia transmisyjne były stale ulepszane.
Pierwszy pojawia się wygodniejszy dla telegrafu klucz, wyposażony w ebonitową rękojeść z główką. Ze względu na specyficzny kształt dźwigni nazywany jest camelback (garb wielbłąda), kilka lat później do konstrukcji wprowadzono sprężynowy regulator do regulacji twardości klucza, a następnie ruchomą stalową dźwignię (wahacz). Stał się całkowicie nowy typ klucza mechanicznego, na którym podczas transmisji ruchy odbywały się w płaszczyźnie poziomej. Urządzenia Side Swiper wyeliminowały przeciążanie dłoni operatora.
W dobie telegrafu bezprzewodowego potrzebne były przenośne mechanizmy transmisyjne. Jednym z nich jest półautomatyczny klucz mechaniczny opatentowany przez Vibroplex. Urządzenie, które generuje szereg punktów w wyniku drgań ciężarka wahadłowego, nazwano „vibroplex” lub „wibracja”. W latach 20. ubiegłego wieku Vibroplex nabył logo znaku towarowego w postaci chrząszcza. Od tego czasu wszelkie takie klucze telegraficzne, niezależnie od producenta, zaczęto nazywać podsłuchem.
Modyfikacje kluczy Morse'a z kolejnych okresów, ze względu na ich konstrukcję i cechy techniczne, miały w żargonie fachowym bardzo ciekawe nazwy, np. „młot” czy „klopodav”. Istnieją modele „piła”, „dryga”, „mecz”. Wszystkie były z powodzeniem stosowane do końca XX wieku. Wraz z rozwojem komunikacji radiowej pojawiła się potrzeba przesyłania wiadomości radiowych z dużymi prędkościami. Technicznie stało się to możliwe dzięki zastąpieniu klasycznych kluczy Morse'a elektronicznymi kluczami półautomatycznymi. Konstrukcja takiego urządzenia obejmuje manipulator i jednostkę elektroniczną. Manipulator to przełącznik wyposażony w dwa styki i uchwyt. Klamka może być pojedyncza (wspólna dla obu styków) lub podwójna (połówki znajdują się równolegle i każda zamyka styk z niewielkim odchyleniem w prawo lub w lewo od pozycji neutralnej). W każdym przykładzie wykonania taki manipulator jest zaprojektowany tak, aby zapewniał łatwy skok roboczy, nie miał luzów i zapewniał dobre wrażenia dotykowe w momencie kontaktu.
Zgodnie z ogólną zasadą, w specjalnej terminologii dotyczącej kluczy elektronicznych, słowo klucz jest używane dla manipulatora i klucza, jeśli chodzi o jednostkę elektroniczną. Jeśli krótkofalowiec lub radiooperator sportowy o dużej szybkości transmisji mówi, że "pracuje z jambicznym", oznacza to, że używany jest rodzaj elektronicznego półautomatycznego - specjalny klucz jambiczny. Wraz z rozwojem technologii radiowej rozpowszechniły się w pełni automatyczne klucze elektroniczne, które są wbudowane w nowoczesne transceivery. Wykorzystywane są również czujniki klawiatury Morse'a.
Zarówno konstruktywna, jak i funkcjonalna modyfikacja kluczy Morse'a wiąże się z rozwiązaniem dwóch głównych zadań: poprawa jakości i szybkości komunikacji, zwiększenie szybkości transmisji przesyłek elementarnych; eliminacja subiektywnych osobliwości pracy operatorów, ekonomia ruchów podczas pisania znaków, zapobieganie „załamaniu ręki” (choroba zawodowa jest analogiem efektu tunelowego, który pojawia się podczas długotrwałej pracy z myszą komputerową).
Słynny rosyjski radioamator Valery Alekseevich Pakhomov napisał książkę „Klucze, które łączyły kontynenty”. A także właściciel znaku wywoławczego UA3AO jest właścicielem unikalnej kolekcji kluczy Morse'a. Kolekcja liczy około 170 pozycji. Hobby zaczęło się od prostego klucza telegraficznego, za pomocą którego sygnalizator został zdemobilizowany z szeregów sił zbrojnych, gdzie studiował alfabet Morse'a.
Szybkość „kodu Morse'a”
Według ekspertów średnia prędkość ręcznego przesyłania kodu Morse'a wynosi od 60 do 100-150 znaków na minutę. Odpowiada niespiesznej, nieco spowolnionej mowie osoby. Zastosowanie specjalnych kluczy telegraficznych i syntezatorów „kropka-kreska” zwiększa szybkość i jakość transmisji elementarnych wiadomości. W tym przypadku „pułap” wybierania ręcznego na minutę wynosi 250 znaków. Jest to wyznacznik sprawności ludzkiego myślenia podczas pisania tekstu, tzw. „typowa szybkość pisania autora”. W przypadku pisania na klawiaturze wynik ten można porównać z poziomem pracy pewnego użytkownika, który nie zna techniki pisania dotykowego. Szybka radiotelegrafia zaczyna się od 260 znaków na minutę i jest możliwa za pomocą klawiszy elektronicznych. Zastosowanie nadajników umożliwia osiągnięcie rekordu transmisji sygnałów radiowych na antenie 300 zn/min.
Na przestrzeni 170 lat szybkość komunikacji symbolicznej Morse'a wzrosła prawie pięciokrotnie. Obecnie radioamator, który nadaje wiadomość z prędkością 15-20 słów na minutę, robi to prawie tak szybko, jak przedstawiciel pokolenia „kciuków” może pisać wiadomości SMS o tej samej długości na gadżecie.
Podstawa metod komunikacji sygnalizacyjnej
Historycznie, alfabet Morse'a był i pozostaje najłatwiejszym i najtańszym sposobem komunikacji. Wraz z pojawieniem się nowych technologii i rozwojem technologii stało się możliwe przesyłanie wiadomości nie tylko poprzez bieżące wysyłanie. Nowoczesna telegrafia bezprzewodowa to wymiana zakodowanych informacji drogą bezprzewodową. Kod Morse'a jest przesyłany za pomocą impulsu świetlnego za pomocą reflektora, latarki lub prostych luster. Elementy szyfrowania wynalezione przez Weilla i Gerke prawie dwa wieki temu znalazły zastosowanie w alfabecie semaforów flagowych. Kody Morse'a stały się podstawą wszystkich obowiązujących międzynarodowych systemów ostrzegawczych wykorzystujących symbole i sygnały. Oto kilka prostych przykładów z życia codziennego:
- w skrócie ICQ, przyjętym jako oznaczające „ICQ”, „kod Q” jest używany do wywołania dowolnej stacji radiowej CQ;
- tak jak w alfabecie Morse'a skrócone są popularne frazy (BLG, ZDR, DSV), tak w wiadomościach SMS zapisuje się krótkie akronimy: ATP, pzhsta, tlf, liu.
Z biegiem lat pewne zawody odpowiadały pierwszej cyfrowej metodzie przekazywania informacji: sygnalista, telegrafista, sygnalizator, radiooperator. Ze względu na swoją prostotę i wszechstronność kodowanie Morse'a zaczęto wykorzystywać w różnych sferach życia. Dziś używają go ratownicy i wojskowi, żeglarze i piloci, polarnicy i geolodzy, harcerze i sportowcy. W naszym kraju, od czasów sowieckich, stało się tak zwyczajne, że osoba, która opanowała umiejętność przekazywania wiadomości za pomocą alfabetu Morse'a, gdziekolwiek pracuje, jest zwykle nazywana po prostu i pięknie - „kodem Morse'a”.
