Uderzenie pioruna może łatwo zamienić drzewo w popiół, rozpalić ogień w domu, a nawet uderzyć człowieka. Czy da się zapanować nad tym budzącym grozę żywiołem? Okazuje się, że ludzie od dawna wymyślili sposób na ochronę budynków i innych obiektów przed takim niebezpieczeństwem. W tym celu używa się piorunochronu.
GROM i Błyskawica
Podczas burzy większość ludzi wzdryga się, gdy przetacza się grzmot. W rzeczywistości to nie ten dźwięk niesie niebezpieczeństwo, ale wyładowanie pioruna. Jest to niezwykle silna iskra, która przemierza kilka kilometrów po niebie w bardzo krótkim czasie. Ponieważ prędkość światła znacznie przekracza prędkość propagacji dźwięku, osoba najpierw widzi jasny błysk, a dopiero potem docierają do niego grzmoty.
Urządzenie techniczne, które ma chronić przed uderzeniami piorunów, lepiej nazywać je nie piorunochronem, ale piorunochronem, ale imię jest bardziej eufoniczne. W istocie piorunochron to długi i spiczasty metalowy pręt, który jest instalowany na dachach budynków. Dolny koniec pręta jest połączony z ziemią. Zasada działania takiego urządzenia opiera się na fakcie, że uderzenie pioruna ma na celu znalezienie najkrótszej drogi. Piorun uderza w pręt i nie uszkadzając innych przedmiotów, wnika w ziemię wzdłuż drutu.
Błyskawica jest szczególnie niebezpieczna dla tych, którzy podczas burzy stoją na otwartym i równym miejscu. Wielkim błędem byłoby ukrywanie się przed burzą pod samotnym wysokim drzewem. Po prostu może pełnić rolę tego właśnie piorunochronu, w który z pewnością spróbuje trafić piorun. Niebezpieczne jest również używanie telefonu komórkowego na otwartej przestrzeni podczas burzy, ponieważ to urządzenie elektryczne jest w stanie pochłonąć uderzenie pioruna.
Jak działa piorunochron?
Uważa się, że piorunochron został wynaleziony w 1752 roku przez Benjamina Franklina. Istnieją jednak również dowody na to, że struktury służące do wyładowań atmosferycznych o podobnym wyglądzie i przeznaczeniu istniały na długo przedtem. Najprawdopodobniej pomysł takiego urządzenia został znaleziony przez przypadek, jak to często bywa w przypadku wielu przydatnych wynalazków.
Zasada działania piorunochronu jest dość prosta do zrozumienia. Trzeba tylko zrozumieć, że podczas burzy na powierzchni planety pojawiają się duże ładunki elektryczne, co prowadzi do powstania silnego pola elektrycznego. Jego natężenie jest największe w przewodnikach spiczastych, gdzie może wystąpić tzw. wyładowanie koronowe.
Jeżeli na budynku zamontowany jest metalowy pręt, ładunki nie mają zdolności kumulacji, dlatego też zwykle nie dochodzi do wyładowań atmosferycznych. W tych rzadkich przypadkach, gdy piorun mimo wszystko się rozwija, uderza w metalowy pręt, a ładunek trafia w ziemię. Aby piorunochron był jak najbardziej skuteczny, starają się umieścić go jak najwyżej. Prawdopodobieństwo trafienia obiektu przez piorun wzrasta wraz z jego wzrostem. Podniesiony na odpowiednio wysoką wysokość wędka zwiększa obszar pod jego ochroną.
