Polityka finansowa to zestaw środków służących wykorzystaniu stosunków finansowych mających na celu poprawę działalności gospodarczej i społecznej kraju. Jej głównym zadaniem jest osiąganie wyznaczonych celów w warunkach społeczno-politycznych i określonych warunkach ekonomicznych.
Główne elementy polityki finansowej
Polityka budżetowa opiera się na tworzeniu i regulacji budżetu państwa w celu zapewnienia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, zarządzania długiem publicznym i jest wykorzystywana na różne potrzeby państwa – ulgi podatkowe, dotacje, subwencje.
Polityka podatkowa ma na celu kształtowanie systemu podatkowego, dzięki któremu środki akumulacyjne będą pozyskiwane i racjonalnie wykorzystywane, poprzez zwiększanie lub zmniejszanie udziału wpływów podatkowych, zmianę stawek podatkowych i taryf. Zwalniając pewne grupy ludności lub sektory przemysłu z opodatkowania, przyczynia się do harmonizacji procesów gospodarczych i zapewnia realizację programów społecznych.
Polityka pieniężna to zespół działań mających na celu regulację obiegu pieniężnego w celu zapewnienia stabilności cen i wzrostu produkcji. Promuje zaopatrzenie gospodarki kraju w walutę narodową, reguluje jej obieg w celu zwiększenia wzrostu gospodarczego, zmniejszenia inflacji i przyciągnięcia inwestycji. Polityka celna to zewnętrzna działalność państwa regulująca warunki eksportu i importu towarów. Reguluje cła, pomaga zasilić budżet i pobudzić krajową gospodarkę.
Polityka zadłużenia to zarządzanie długiem publicznym, regulacja rządowych zobowiązań dłużnych, pozyskiwanie, lokowanie i zwrot środków, ustalanie warunków pożyczek i ich spłaty, zapewnienie wypłacalności i czerpanie zysków z pożyczonych środków. Polityka inwestycyjna – przyciąganie inwestorów do gospodarki kraju. Ponadto samo państwo może pełnić rolę inwestora.
Kierunki działalności państwa w polityce finansowej”
Polityka finansowa w zakresie rynku finansowego polega na przyjmowaniu aktów ustawodawczych i regulacyjnych w kwestiach finansowych, a także regulacji emisji i obrotu aktywami finansowymi, ochronie praw inwestorów oraz kontroli finansowej. Polityka finansowa w zakresie ubezpieczeń obejmuje ustawowe regulowanie działalności ubezpieczeniowej państwa, tworzenie rezerw celowych, wypełnianie zobowiązań wynikających z umów ubezpieczeniowych oraz sprawowanie nadzoru państwa nad działalnością finansową zakładów ubezpieczeń. W sferze społecznej reguluje ustalanie wysokości składek ubezpieczeniowych, różnego rodzaju świadczenia socjalne i odszkodowania, tworzenie rezerw ubezpieczeniowych, a także sprawuje kontrolę i nadzór państwa nad celowymi programami i funduszami.