Powstanie koalicji antyhitlerowskiej to bezprecedensowy w historii przykład jedności państw o różnych systemach politycznych i interesach gospodarczych w obliczu śmiertelnego zagrożenia dla całej ludzkości. Istniejąc zaledwie kilka lat, odegrał wyjątkową rolę w zwycięstwie nad faszyzmem.
Koalicja antyhitlerowska zaczęła się formować od samego początku II wojny światowej, tj. od września 1939 r. Obejmował wówczas tylko dwa państwa, związane z Polską, która została poddana niemieckiej agresji traktatami o wzajemnej pomocy: Wielką Brytanię i Francję. Nazywano ją koalicją zachodnich sojuszników. Ale wtedy ta wąska organizacja nie miała realnej możliwości stawienia oporu faszystowskim Niemcom. Zostało to szybko potwierdzone przez niemiecką okupację Francji.
Budowanie szerokiej koalicji
Zaczęli mówić o szerokiej koalicji antyhitlerowskiej dopiero po ataku Niemiec na ZSRR. Następnie, zaraz po rozpoczęciu faszystowskiej agresji, USA i Wielka Brytania zadeklarowały militarne wsparcie ZSRR. Co więcej, Stany Zjednoczone w tym czasie nie znajdowały się jeszcze w stanie wojny z nazistowskimi Niemcami.
W sierpniu-wrześniu 1941 r. odbywa się kilka trójstronnych i dwustronnych spotkań na szczeblu ministrów spraw zagranicznych trzech państw, podczas których podpisywane są wszystkie niezbędne oficjalne dokumenty dotyczące wzajemnej pomocy w walce z wrogiem.
Nowy etap w rozwoju koalicji antyhitlerowskiej rozpoczął się w styczniu 1842 r. na konferencji waszyngtońskiej, która miała miejsce 26 lat. Po niej koalicja zaczęła liczyć 26 państw. Dołączyły do niego tak duże państwa jak Chiny, Indie, Australia, Kannada, szereg państw latynoamerykańskich i azjatyckich oraz rządy krajów okupowanych na uchodźstwie.
To właśnie wtedy, za sugestią amerykańskiego prezydenta Roosevelta, koalicja antyhitlerowska uzyskała nowy synonim „zjednoczone narody”.
Dalsza rozbudowa koalicji antyhitlerowskiej
Wkład różnych krajów koalicji w walkę z faszyzmem był bardzo nieproporcjonalny. Niektóre państwa brały bezpośredni udział w działaniach wojennych, inne udzielały pomocy walczącym sojusznikom bronią, surowcami dla przemysłu zbrojeniowego i żywnością, a jeszcze inne po prostu wspierały się moralnie.
Największą pomoc ze strony sojuszników w koalicji antyhitlerowskiej oczywiście otrzymał ZSRR, przywódcy wszystkich państw antyfaszystowskich doskonale zdawali sobie sprawę, że to na jego frontach decydował wynik wojny.
Kierownictwo nazistowskie wiązało duże nadzieje z rozłamem w koalicji antyhitlerowskiej. Hitler wierzył, że wczorajsi zaprzysięgli wrogowie ZSRR i krajów zachodnich długo nie będą mogli pokojowo współistnieć. Ale wyszło inaczej. Tuż przed końcem wojny wczorajsi niemieccy sojusznicy dołączyli do zjednoczonych narodów: Włoch, Bułgarii, Rumunii, Węgier i Finlandii.
W sumie w 1945 r. koalicja antyhitlerowska liczyła już 58 państw.
