Każdy, kto choć raz w życiu korzystał z usług transportu kolejowego, zauważył, że poruszając kołami wagonu, wydają one osobliwy dźwięk, przypominający pukanie. Napisano o tym nawet piosenki.
Dlaczego więc koła kolejowe pukają? Zapewne wszyscy zadawali sobie to pytanie. Jak okrągłe i równe koła mogą pukać na absolutnie płaskim torze? Odpowiedź tkwi w samej strukturze torów kolejowych: podtorze nigdy nie było idealnie płaskie. Nowoczesna technologia nie jest jeszcze w stanie wykonać i poprawnie ułożyć wielokilometrowej szyny, a nawet biorąc pod uwagę wszystkie zakręty i punkty przeniesienia strzał. Linia kolejowa to zestaw pojedynczych segmentów kolejowych ułożonych od końca do końca. A powodem jest nie tylko trudność w produkcji i dostarczaniu jednoczęściowej szyny o wymaganej długości. Jak wiesz, ciała rozszerzają się po podgrzaniu. Dzieje się tak również z szynami kolejowymi, niezależnie od tego, czy przejeżdża po nich pociąg osobowy czy towarowy, tramwaj, pociąg elektryczny czy metro. Pukanie umożliwia swobodne rozszerzanie się metalu. To właśnie w tych stawach, ze względu na powstałe sztuczne nierówności, powstaje uderzenie. Logicznie można założyć, że latem koła mniej pukają. Jednak nawet najmniejsza szczelina między szynami wystarczy, aby dźwięk był słyszalny. Drugim powodem, dla którego koła mogą pukać, jest pojawienie się ślizgacza z powodu poślizgu na zestawie kołowym. Oznacza to, że koło z jakiegoś powodu zostało zablokowane. Jednak we współczesnym transporcie kolejowym montowany jest specjalny elektroniczny system sterowania i całkowicie eliminuje to zjawisko. Warto zauważyć, że obecnie coraz częściej stosuje się specjalny system układania szyn bez łączeń. Technologia ta znacznie zmniejsza straty energii i zużycie zestawów kołowych i szyn w pociągu. Ponadto zmniejsza się liczba defektów, które pojawiają się w materiale szyny na złączach podczas uderzenia koła. Najczęściej ta innowacja jest stosowana na liniach tramwajowych oraz w metrze.
