Wiele ludów ma tradycję upamiętniania zmarłych, a jej historia sięga wieków. W upamiętnianiu tkwią pewne tradycje i rytuały, których echa wciąż żyją.
Dlaczego pamiętają
Tradycje pogrzebowe różnych narodów, które ewoluowały na przestrzeni wieków, są różne, ale łączy je jedno – wiara, że wraz ze śmiercią zaczyna się dla duszy inne życie. Dlatego zawsze dużo uwagi poświęcano nie tylko pogrzebowi, ale także późniejszemu upamiętnieniu.
W chrześcijaństwie zwyczajowo wspomina się o tym kilka razy: w dniu pogrzebu, w dziewiątym i czterdziestym dniu. Wynika to z męki duszy w życiu pozagrobowym.
W dniu pogrzebu wszyscy obecni na pogrzebie są zaproszeni na pamiątkowy posiłek. Budzenie można zorganizować w domu, ale dziś wiele osób woli wynająć kawiarnię lub restaurację. Dania serwowane do stołu odgrywają ważną rolę w posiłku pamiątkowym. Dla chrześcijan od czasów starożytnych głównym daniem pamiątkowym była kutia (lub sochivo) - danie składające się z gotowanego ryżu, miodu, orzechów i rodzynek.
Ziarna, które dostają się do kutya, służą jako rodzaj nowego życia oczekującego na zmarłego. Ważnym punktem jest poświęcenie tego pokarmu w świątyni przed rozpoczęciem obchodów. Niekoniecznie obfitość potraw na pamiątkowym stole. Jednak tradycyjnie podawane są zimne przekąski i różne napoje.
Smutna uczta
Przed wejściem do sali, w której odbędzie się pamiątkowa kolacja, zwyczajowo wszyscy, którzy byli na cmentarzu, myją ręce. Następnie goście zostają zaproszeni do stołu ze słowami: „Proszę podzielić się naszym żalem”. Zwyczajowo pozostawia się przy stole jedno danie puste. Miejsce na prawo od niego zajmuje gospodyni lub gospodarz pamiątkowej kolacji.
Pamiątkowy posiłek rozpoczyna się od odczytania „Ojcze nasz” przez jednego z najbliższych krewnych zmarłego, następnie wszyscy obecni w lewej ręce biorą na uroczystości garść galaretki. Zwykle kończy posiłek. Wlewa się go do kieliszków dla wszystkich obecnych. W niektórych miejscowościach naleśniki z miodem są również tradycyjnym daniem pamiątkowym. Zwyczajowo je się je natychmiast po kutyi. Pozostałe posiłki serwowane są według uznania gospodarzy.
Podczas posiłku pamiątkowego należy przestrzegać etykiety: nie mów głośno ani nie śmiej się. Wszystkie rozmowy przy stole powinny być poświęcone zmarłemu, wspomnieniom jego ziemskiego życia. Nie ma zwyczaju dziękować za pamiątkowy posiłek. Reszta jedzenia rozdawana jest gościom, aby w domu pamiętali zmarłego. Kutyi nie można wyrzucić. Na kolejne obchody - w dniach 9 i 40 - zapraszamy najbliższych i krewnych.
Ale najważniejsze upamiętnienie zmarłych odbywa się oczywiście w kościele.
