Wyrażenie „zapierające dech w piersiach” z reguły przekazuje skrajny stopień emocjonalnego przeżycia. Mówią więc, że kiedy uczucia trudno wyrazić słowami, wydaje się, że nawet powietrze nie wystarczy, trudno złapać oddech - osoba jest tak zdumiona tym, co się dzieje.
Z reguły wyrażenie „chwyta ducha” we współczesnym języku jest używane do opisania niektórych silnych pozytywnych emocji, na przykład „duch został zachwycony”. Bliskie znaczenie temu wyrażeniu ma inny, bardziej archaiczny „skradziony oddech”. Tak więc od razu przypominam sobie słowa z bajki IS Kryłowa „Wrona i lis”: „Z radości w wole ukradł oddech …”.
Ale nawet w przypadku silnych negatywnych doświadczeń można użyć tego stwierdzenia: „To tak przerażające, że zapiera dech w piersiach!”
Medycznie
W rzeczywistości uczucie braku powietrza, uczucie, że oddychanie jest utrudnione, prawie niemożliwe jest naturalną reakcją organizmu na silny stres, nie ma znaczenia, czy jest to spowodowane pozytywnymi czy negatywnymi zdarzeniami. Lekarze nazywają ten stan jednym z objawów zespołu hiperwentylacji (HVS).
Często CWU jest jednym z objawów dystonii wegetatywnej, objawu towarzyszącego atakom paniki.
Po raz pierwszy zespół hiperwentylacji został opisany w XIX wieku. Zaobserwowano to u żołnierzy biorących udział w działaniach wojennych. Ciężka stresująca sytuacja, ciągły strach przed śmiercią powodowały uczucie niemożności wzięcia głębokiego oddechu, uczucie sztywności w okolicy klatki piersiowej, guzek w gardle i inne objawy.
W XX wieku naukowo udowodniono, że główną przyczyną stanu „zapierającego dech w piersiach” (lub zespołu hiperwentylacji) jest nic innego jak stan silnego stresu, niepokoju, podniecenia i depresji. Niektórzy naukowcy uważają, że istnieje pewna grupa osób najbardziej podatnych na rozwój tego schorzenia. To ci, którzy w dzieciństwie cierpieli na zadyszkę – od najmłodszych lat ich organizm „przywykł” do reagowania w ten sposób na stresującą sytuację. Ponadto z reguły są to osoby o osobowości histerycznej, emocjonalnej i artystycznej, skłonne do wyolbrzymiania swoich reakcji emocjonalnych.
Tutaj konieczne jest rozróżnienie między histerią jako chorobą psychiczną a histerycznym akcentowaniem osobowości, które nie jest zaburzeniem psychicznym, ale predysponuje do rozwoju HVS.
Ale to wcale nie oznacza, że osoba, która nie jest predysponowana do zespołu hiperwentylacji, jest ubezpieczona od doświadczenia tego stanu przynajmniej raz w życiu. Może wystąpić u prawie każdej osoby w stanie silnego stresu emocjonalnego.
Przyczyny fizjologiczne
Ten stan powstaje z powodu specyfiki fizjologii ludzkiego oddychania. Faktem jest, że oddychanie jest procesem regulowanym zarówno na poziomie nieświadomym, jak i świadomym. Osoba nie musi stale kontrolować procesu oddychania, jednak jest w stanie to zrobić, na przykład zacząć oddychać głębiej, wolniej lub odwrotnie.
W warunkach silnego stresu normalny program oddechowy zawodzi, zmienia się jego częstotliwość, głębokość itp. Osoba w stanie skrajnego pobudzenia emocjonalnego wydaje się „zapominać”, jak prawidłowo oddychać. W rezultacie zaburzona jest równowaga tlenu i dwutlenku węgla w płucach, co prowadzi do naruszenia normalnej kwasowości krwi, a także zmiany zawartości takich substancji jak magnez, potas itp.
To właśnie te fizjologiczne zmiany w ciele prowadzą do pojawienia się objawów, które osoba może określić słowami „zapierające dech w piersiach”.
